درخشش استارتاپ ایرانی Wolt در فنلاند
استارتاپ ایرانی Wolt که در سال ۲۰۱۴ در هلسینکی فنلاند تأسیس شد، امروز به یکی از موفق‌ترین داستان‌های کارآفرینی ایرانی در سطح جهانی تبدیل شده است. این استارتاپ که ابتدا با ۱۰ رستوران شریک در هلسینکی شروع به کار کرد، توانست با ترکیبی از نوآوری فناورانه، مدل کسب‌وکار مقیاس‌پذیر و استراتژی‌های هوشمندانه لجستیک، به یک غول بین‌المللی در صنعت تحویل غذا و کالا تبدیل شود.
استارتاپ ایرانی Wolt نه تنها توانست در بازار رقابتی فنلاند جایگاه خود را تثبیت کند، بلکه با گسترش به ۲۳ کشور و بیش از ۱۰۰ شهر، ارزشی معادل ۷ میلیارد یورو ایجاد کرد و در نهایت توسط شرکت آمریکایی Door Dash در سال ۲۰۲۲ خریداری شد. این موفقیت چشمگیر، ولت را به الگویی برای استارتاپ‌های ایرانی تبدیل کرده که به دنبال رشد در اکوسیستم بین‌المللی هستند.
ثبت شرکت برای کسب و کار: گام اولیه Wolt در فنلاند
فرآیند ساده‌سازی شده ثبت شرکت برای کسب و کار در فنلاند یکی از عوامل کلیدی بود که به ولت اجازه داد به سرعت فعالیت خود را آغاز کند. در فنلاند، ثبت شرکت کاملا آنلاین و به طور معمول در عرض چند روز کاری انجام می‌شود. رایج‌ترین ساختار حقوقی، شرکت با مسئولیت محدود است که تنها با ۲۵۰۰ یورو سرمایه اولیه قابل تأسیس است . ولت نیز از این مزیت استفاده کرد و توانست به سرعت زیرساخت‌های قانونی کسب‌وکار خود را در هلسینکی تأسیس کند.
پس از ثبت شرکت و دریافت شماره تجاری، ولت به سرعت اقدامات عملیاتی از جمله افتتاح حساب بانکی شرکتی و استقرار در مراکز استارتاپی هلسینکی مانند Maria 01 (بزرگترین مرکز استارتاپی شمال اروپا) را انجام داد . این مراکز نه تنها فضای کاری اشتراکی ارائه می‌دهند، بلکه شبکه‌ای ارزشمند از مربیان، سرمایه‌گذاران و کارآفرینان هم‌فکر را در اختیار استارتاپ‌ها قرار می‌دهند.
استارتاپ ایرانی ولت بهره‌گیری از این ساختار توانست در مراحل اولیه رشد خود، سرمایه‌گذاری‌های خطرپذیر جذب کند. اولین دور سرمایه‌گذاری بذر این شرکت در سال ۲۰۱۵ معادل ۲.۵ میلیون یورو بود که به توسعه پلتفرم و گسترش خدمات آن کمک شایانی کرد .
استراتژی‌های کلیدی استارتاپ ایرانی Woltبرای موفقیت جهانی
- رویکرد “بهینه‌سازی لجستیک اولویت اول”: ولت خود را پیش‌از هر چیز یک “شرکت بهینه‌سازی لجستیک” می‌دانست نه صرفاً یک سرویس تحویل غذا. این شرکت با استخدام ۱۸۰ توسعه‌دهنده محصول، مدام در حال بهبود الگوریتم‌های تحویل خود بود تا تجربه‌ای سریع و قابل پیش‌بینی ارائه دهد. فناوری اختصاصی ولت در بهینه‌سازی تحویل‌های آخرین مایل (last-mile delivery) به آنها اجازه داد حتی در شهرهای کوچک با تراکم جمعیت پایین و هزینه‌های نیروی کار بالا نیز به صورت سودآور فعالیت کنند. این مزیت رقابتی به ولت امکان داد با سرمایه کم‌تری نسبت به رقبا رشد کند .
- تمرکز بر بازارهای خاص و عدم پراکندگی: برخلاف بسیاری از رقبا که سعی می‌کنند همه چیز را برای همه افراد ارائه دهند، ولت ابتدا بر یک بخش خاص، رستوران‌هایی که خودشان سرویس تحویل نداشتند، تمرکز کرد. میکی کوسی معتقد بود: “شما باید بر یک چیز تمرکز کنید و تلاش کنید در آن بهترین در جهان شوید” .
- ترکیب شرکت بین‌المللی با حس محلی: اگرچه Wolt یک شرکت بین‌المللی بود، اما در هر کشوری تیم محلی خود را داشت که عملیات روزانه را مدیریت می‌کرد. تمام محتوای اپلیکیشن به زبان محلی ترجمه می‌شد و پشتیبانی مشتریان نیز به زبان بومی ارائه می‌گردید.
افزایش کارایی کارمندان: راز رشد سریع ولت
یکی از عوامل مهم در رشد سریع ولت ، تمرکز بر افزایش کارایی کارمندان و ایجاد محیط کاری مثبت است. شرکت در دوره “رشد فوق‌العاده” خود بین سال‌های ۲۰۱۸ تا ۲۰۲۰، تعداد کارمندانش را از ۱۰۰ به ۳۰۰ نفر افزایش داد . مدیریت این رشد سریع بدون کاهش کارایی، چالشی بزرگ بود که ولت با استراتژی‌های زیر از پس آن برآمد:
- استخدام استعدادهای جهانی با حفظ هویت محلی: ولت ترکیبی از استعدادهای بین‌المللی و نیروهای محلی هر بازار را استخدام می‌کرد. این تنوع به شرکت اجازه می‌داد هم از نوآوری‌های جهانی بهره ببرد و هم با فرهنگ هر کشور سازگار شود .
- سیستم انگیزشی و پاداش‌دهی هوشمند: شرکت برای رانندگان خود (که در فنلاند به‌عنوان کارمند شناخته می‌شدند نه پیمانکار مستقل) ، سیستم پاداش‌دهی مناسبی طراحی کرده که شامل موار زیر بود:
- درآمد تضمینی
- پاداش‌های ماهانه و هفتگی
- مزایای جانبی مانند بیمه و خدمات سلامت
- ساعت کاری منعطف
- آموزش مداوم و توسعه مهارت‌ها: ولت سرمایه‌گذاری قابل توجهی در آموزش کارکنان خود انجام داد. این شرکت برای تمام سطوح کارمندان، از رانندگان گرفته تا مدیران ارشد، برنامه‌های آموزشی منظمی داشت تا کیفیت خدمات را در تمام سطوح حفظ کند .
- محیط کاری انعطاف‌پذیر و خلاق: دفاتر ولت در هلسینکی با طراحی مدرن و فضای باز، به گونه‌ای طراحی شده بودند که همکاری و خلاقیت را تشویق کنند. این محیط به بهره‌وری بالاتر کارمندان کمک می‌کرد .
- استفاده از داده‌ها برای بهبود مستمر: ولت از تحلیل داده‌های عمیق برای بهینه‌سازی عملکرد کارمندان استفاده می‌کرد. این شرکت معیارهای دقیقی برای اندازه‌گیری بهره‌وری و رضایت کارکنان داشت و بر اساس این داده‌ها، فرآیندها را بهبود می‌بخشید.
درس‌هایی از موفقیت ولت برای استارتاپ‌های ایرانی
داستان موفقیت استارتاپ ایرانی ولت در فنلاند می‌تواند الهام‌بخش بسیاری از کارآفرینان ایرانی باشد. برخی از مهم‌ترین درس‌های این موفقیت عبارتند از:
- انتخاب اکوسیستم مناسب: فنلاند با حمایت‌های دولتی، نیروی کار تحصیلکرده و رویدادهایی مانند Slush ، محیطی ایده‌آل برای رشد استارتاپ‌ها فراهم می‌کند.
- تمرکز بر نوآوری در لجستیک: Wolt ثابت کرد که حتی در بازارهای اشباع‌شده نیز با نوآوری می‌توان موفق شد.
- ترکیب دیدگاه جهانی با اجرای محلی: تطبیق با فرهنگ هر بازار کلید موفقیت بین‌المللی است.
- استفاده از مزایای ویزای استارتاپ: این ویزا دروازه‌ای برای دسترسی به بازار اروپاست .
- ساخت تیم کاری باانگیزه و متنوع: نیروی انسانی متعهد و ماهر بزرگترین دارایی هر استارتاپی است.
آینده Wolt پس از ادغام با Door Dash
در نوامبر ۲۰۲۱، Door Dash اعلام کرد که استارتاپ ایرانی Woltرا در یک معامله تمام سهامی به ارزش ۷ میلیارد یورو خریداری می‌کند – دومین معامله بزرگ در تاریخ کسب‌وکار فنلاند . پس از این ادغام:
- استارتاپ ایرانی Woltبه سمت رئیس بین‌الملل Door Dash منصوب شد.
- دفتر مرکزی ولت در هلسینکی باقی ماند.
- اپلیکیشن Wolt به‌صورت جداگانه ادامه فعالیت داد.
- Door Dash عملیات توسعه بین‌المللی خود را به هلسینکی انتقال داد.
این ادغام نشان‌دهنده بلوغ اکوسیستم استارتاپی فنلاند و توانایی شرکت‌های این کشور در رقابت در سطح جهانی است. ولت مسیر را برای سایر استارتاپ‌های ایرانی نشان داده که می‌توانند از فنلاند به عنوان پلتفرمی برای رشد جهانی استفاده کنند.
ویزای استارتاپ فنلاند: مسیری برای کارآفرینان بین‌المللی
ویزای استارتاپ فنلاند که از سال ۲۰۱۸ توسط دولت این کشور معرفی شده، یکی از جذاب‌ترین راه‌ها برای کارآفرینان بین‌المللی (از جمله ایرانیان) است تا کسب‌وکار خود را در این کشور راه‌اندازی کنند. این ویزا اقامتی دو ساله (قابل تمدید) ارائه می‌دهد و نیاز به مدرک زبان یا حامی محلی ندارد .
مراحل دریافت ویزای استارتاپ فنلاند که میکی کوسی و همکارانش نیز از آن بهره بردند شامل موارد زیر است:
- تهیه طرح کسب‌وکار نوآورانه و مقیاس‌پذیر با قابلیت رشد جهانی
- دریافت گواهی شایستگی (Eligibility Statement) از سازمان Business Finland
- ارائه درخواست به اداره مهاجرت فنلاند (MIGRI) با شرایط:
- سن بالای ۱۸ سال
- طرح کسب‌وکار تأییدشده
- تمکن مالی حداقل ۱۳,۰۰۰ یورو برای یک سال زندگی در فنلاند
مزایای ویزای استارتاپ فنلاند
مزایای ویزای استارتاپ فنلاند که به رشد Wolt کمک کرد:
- امکان کار و تحصیل همزمان برای بنیانگذار
- امکان همراهی اعضای خانواده (همسر و فرزندان زیر ۱۸ سال)
- دسترسی به بازارهای اتحادیه اروپا
- امکان تبدیل به اقامت دائم پس از ۵ سال
- بیمه درمانی رایگان و خدمات اجتماعی باکیفیت
چالش های ایرانیان در گرفتن ویزا
هرچند به دلیل سوءاستفاده برخی متقاضیان در گذشته، اخذ این ویزا برای ایرانیان اخیراً سخت‌تر شده است. طبق گزارش‌ها، حدود ۳۶٪ از استارتاپ‌های فنلاندی حداقل یک هم‌بنیانگذار بین‌المللی دارند که این استارتاپ‌ها نزدیک به ۶۰٪ از کل سرمایه جذب‌شده در فنلاند را به خود اختصاص داده‌اند . این آمار نشان‌دهنده تأثیر مثبت کارآفرینان مهاجر (از جمله ایرانیان) بر اکوسیستم استارتاپی فنلاند است.
با توجه به سخت‌گیری‌هایی که برای ایرانیان می‌شود، کمک گرفتن از یک مشاور خبره در این مسیر بسیار حائز اهمیت است. توصیه می‌کنیم از شرکت‌های مهاجرتی معتبر مانند مؤسسه درنای آبی که سال‌ها تجربه در این زمینه دارند استفاده کنید. درنای آبی روش‌های خلاقانه‌ای برای ایرانیان دارد. حتی شنیده‌ها حاکی از این است که درنای آبی توانسته است به کسانی که حتی ایده استارتاپی ندارند نیز کمک کند تا ویزای استارتاپ فنلاند را دریافت کنند. پس بهتر است قبل از شروع این مسیر، از مشاوره با متخصصان درنای آبی استفاده کنید. توجه داشته باشید که مشاوره در این مؤسسه رایگان است در حالی که بسیاری از مؤسسات برای کوچک‌ترین مشاوره از شما مبلغی را دریافت می‌کنند.
ولت الگویی برای نسل بعدی استارتاپ‌های ایرانی
موفقیت استارتاپ ایرانی ولت در فنلاند ثابت می‌کند که استارتاپ‌های ایرانی می‌توانند در سطح جهانی بدرخشند. ترکیب نوآوری فناورانه، مدل کسب‌وکار مقیاس‌پذیر، تیم اجرایی قوی و انتخاب اکوسیستم مناسب، عوامل کلیدی این موفقیت بودند. فنلاند با ویزای استارتاپ جذاب خود ، محیط کسب‌وکار شفاف و حمایت از نوآوری، می‌تواند مقصدی ایده‌آل برای کارآفرینان ایرانی باشد که به دنبال رشد بین‌المللی هستند. داستان ولت نشان می‌دهد که با ترکیب درست ایده، اجرا و محیط، استارتاپ‌های ایرانی می‌توانند نه‌تنها در منطقه، بلکه در سطح جهانی رهبری بازار را به دست بگیرند.
